بررسی تصویربرداری پزشکی در بیماران اسپوندیلوآرتروپاتی
تصویربرداری تشخیصی برای تشخیص بیماری اسپوندیلوآرتروپاتی و نظارت بر روند درمان موثر است و در این میان ام آر ای بهترین روش برای تشخیص زودهنگام ساکروایلیت می باشد که برای پیشگیری از پیشرفت بیماری اسپوندیلوآرتروپاتی با تجویز درمانهای مناسب کمک کننده است. در ادامه به بررسی تصویربرداری پزشکی در بیماران اسپوندیلوآرتروپاتی می پردازیم.
اسپوندیلوآرتریت یا اسپوندیلوآرتروپاتی چیست؟
اسپوندیلوآرتروپاتی ، آرتریت ستون فقرات یک بیماری روماتیسمی است که باعث ایجاد التهاب مزمن و تورم مفاصل و سفت شدن مفاصل از جمله ستون فقرات و مهره ها و مفاصل ساکروایلیاک ( مفاصل متصل کننده ستون فقرات به لگن ) و درد این قسمتها خصوصا ناحیه کمر می شود. البته این بیماری بر مفاصل دیگر هم تاثیر گذاشته و علائم دیگری نیز دارد.
تفاوت اسپوندیلوآرتروپاتی با استئوآرتریت در اینست که اسپوندیلوآرتروپاتی آرتریت التهابی خود ایمنی است و سیستم ایمنی بدن باعث التهاب مداوم مفاصل می گردد ، اما استئوآرتریت در اثر ساییدگی مفصل ایجاد می شود. اسپوندیلوآرتروپاتی بخوبی شناخته شده نیست اما از آرتریت روماتوئید شایع تر می باشد و چیزی در حدود نیم تا دو درصد مردم جهان به این بیماری مبتلا هستند.
از عواملی که باعث ایجاد اسپوندیلوآرتروپاتی می شود می توان به التهاب مزمن مفاصل و دیگر بافتهای بدن اشاره کرد که توسط سیستم ایمنی بدن فرد ایجاد می شود که یک نوع بیماری خودایمنی است و به مانند دیگر انواع بیماری های خودایمنی تا حدی ژنتیکی می باشد. از دیگر عوامل محرک بیماری اسپوندیلوآرتروپاتی عفونت شدید ، سموم محیطی ، مصرف الکل و سیگار را می توان نام برد.
قابل ذکر است که در صورتی که اسپوندیلوآرتروپاتی شدید باشد می تواند عوارض جدی ایجاد کند اما نوع عوارض این بیماری بر کیفیت زندگی تاثیر منفی می گذارد و باعث کاهش تحرک مفاصل و افزایش شکستگی استخوانی شود. گرچه همه افراد دچار علائم شدید نشده و روند پیشرفت بیماری با درمان می تواند کنترل شود.
انواع اسپوندیلوآرتروپاتی
- اسپوندیلوآرتروپاتی محوری : این نوع اسپوندیلوآرتروپاتی مفاصل محوری شامل ستون فقرات ، گردن و قفسه سینه را درگیر می کند و البته در صورت پیشرفت به دیگر مفاصل و اندامها نیز می رسد. شایع ترین نوع اسپوندیلوآرتروپاتی از نوع محوری است و اسپوندیلیت آنکیلوزان نام دارد که باعث تغییرات قابل توجه استخوانهای ستون فقرات به نام آنکیلوز می شود
- اسپوندیلوآرتروپاتی تمایز نیافته : این نوع اسپوندیلوآرتریت با علائم زیرگروه خاصی از این بیماری تطابق ندارد اما با مشخصات کلی آن هماهنگ باشد.
- اسپوندیلوآرتروپاتی نوجوانان : در دوران کودکی تا قبل از ۱۶ سالگی دیده می شود.
- اسپوندیلوآرتروپاتی محیطی : این نوع اسپوندیلوآرتروپاتی بر مفاصل محیطی و بیرونی اسکلت محوری نظیر اندام تاثیر گذاشته و ممکنست پس از پیشرفت بر ستون فقرات نیز تاثیر بگذارد. التهاب در اندامها نظیر چشم و پوست و روده از علائم این نوع اسپوندیلوآرتروپاتی است.
مقالات دیگر : نقش تصویربرداری پزشکی در بررسی عوارض بعد از پیوند کبد
قابل ذکر است که اسپوندیلوآرتروپاتی محیطی می تواند با بیماری هایی زیر علائم مشابه داشته باشد :
- آرتریت پسوریاتیک ( بیماری خودایمنی با بثورات پوستی و التهاب مفاصل کوچک دست و پا و تورم دردناک انگشتان دست و پا )
- آرتریت انتروپاتیک ( بیماری التهابی روده )
- آرتریت واکنشی ( واکنش خودایمنی به عفونت روده یا دستگاه ادراری و با تاثیر موقت بر مثانه و پوست و چشم و روده و اندام تناسلی در حدود یکسال )
علائم اسپوندیلوآرتروپاتی
علائم اسپوندیلوآرتروپاتی از دیگر انواع آرتریت زودتر ( قبل از ۴۵ سال ) و به آرامی ظاهر شده و بتدریج ممکنست بر روی هم جمع شوند و برخی علائم بطور نامحدود ادامه یابد.
- کمردرد و سرایت درد به لگن یا ساکروایلیت
- درد قسمتهای میانی و بالایی کمر ، قفسه سینه و درد گردن
- انحنای تدریجی ستون فقرات
- سفت شدن مفاصل که در صبح بعد از بیدار شدن بدتر شده اما پس از کمی حرکت بهتر می شود.
- درد و سفت شدن مفاصل شانه ، زانو ، آرنج ، لگن و مچ دست و پا
- تورم شدید انگشتان دست و پا
- خستگی
- درد و التهاب دستگاه ادراری
- درد شکم و اسهال ، کاهش اشتها
- بثورات پوستی خارش دار و پوسته پوسته یا پسوریازیس ، پسوریازیس ناخن
- التهاب چشم
- زخم دهان
- درد پاشنه پا در اثر التهاب روده
- خار استخوانی
مقالات دیگر : نقش سی تی اسکن در بررسی سینوسها
تشخیص اسپوندیلوآرتروپاتی
تشخیص بیماری اسپوندیلوآرتروپاتی می تواند چالش برانگیز باشد چرا که ممکنست ترکیب قابل تشخیص علائم این بیماری در فرد نباشد و بیماری بصورت درد مفاصل و سفت شدن آنها شروع شود. بدین جهت پزشک درباره علائم بیماری ، سوابق بیماری ، سوابق خانوادگی سوال می کند و سپس ستون فقرات و مفاصل و دامنه حرکتی را بررسی می نماید. همچنین آزمایش خون به جهت بررسی بیماریهای خودایمنی یا علائم التهاب تجویز می کند.
از انواع تصویربرداری پزشکی برای تشخصی اسپوندیلوآرتروپاتی می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- رادیولوژی با اشعه ایکس به جهت بررسی ستون فقرات و لگن : تشخیص تغییرات التهابی مفاصل ساکروایلیک
- سی تی اسکن با اشعه ایکس و کامپیوتر
- ام آر آی با امواج رادیویی و میدان مغناطیسی قوی : تحقیقات نشان داده که ام آر آی مفاصل ساکروایلیاک فرایندهای التهابی اولیه خصوصا اوستئیت با ادم مغز استخوان را تشخیص می دهد حتی در صورتی که ضایعات ساختاری ایجاد نکرده باشند. بدین جهت تشخیص التهاب ساکروایلیاک با ام آر آی ساکروایلیاک از رادیوگرافی لگن بهتر است. ادم زیرغضروفی مغز استخوان ، سینوویت ، بورسیت و آنتزیت از دیگر موارد تشخیص این بیماری با ام آر آی می باشد.
معرفی نرم افزار : به جهت مشاهده تصاویر رادیولوژی و ام آر آی بیماران اسپوندیلوآرتروپاتی می توان از نرم افزار فیلم رادیولوژی PPQ کمک گرفت و تصاویر بیمار را با کیفیت و سرعت بالا در موبایل و تبلت بصورت تحت وب مشاهده نمود. بدین ترتیب دسترسی تصاویر بیمار در هر زمان و هر مکان با موبایل امکانپذیر است و به دلیل کیفیت بالای تصاویر می توان جزئی ترین مشکلات بیمار را بررسی نمود. ادامه در صفحه فیلم رادیولوژی
درمان اسپوندیلوآرتروپاتی
- ورزش
- داروهای NASHDs یا ضدالتهابی غیر استروئیدی
- تزریق کورتون برای تسکین دردهای موضعی
- داروهای ضد روماتیسمی
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره نرم افزار فیلم رادیولوژی PPQ با شماره 09111366703 تماس حاصل فرمایید.
نرم افزار پزشکی سپاس92
اینستاگرام : https://instagram.com/sepas92
نویسنده : مهندس محمد شیخی نژاد
دارای مدرک MCSE
دستاوردها : مقالات علمی در زمینه IT و طراح نرم افزارهای پزشکی
عضو شرکتهای دانش بنیان زیرنظر معاونت پژوهشی دانشگاه گیلان
