تاثیر هوش مصنوعی بر نتایج ماموگرافی

از دهه 1980 تا به امروز ماموگرافی بعنوان یک روش تشخیصی غربالگری به تشخیص زودهنگام سرطان پستان کمک بسزایی کرده است. اما از چالش های این روش دقت تشخیص در پزشکان رادیولوژیست مختلف می باشد که ممکنست مثبت کاذب تشخیص داده شود. ازین رو در سالهای اخیر تحقیقاتی درباره تفسیر نتایج ماموگرافی توسط هوش مصنوعی انجام شده است که در ادامه به تاثیر هوش مصنوعی بر نتایج ماموگرافی می پردازیم.

آشنایی با ماموگرافی غربالگری

ماموگرافی غربالگری نوعی تصویربرداری تشخیصی با اشعه ایکس با دوز پایین از پستان است بطوریکه حتی قبل از تجربه علائمی همچون لمس توده و یا درد توسط زنان ، سرطان و دیگر مشکلات پستان تشخیص داده می شود تا هر چه سریعتر درمان آغاز شود. سه پیشرفت اخیر در ماموگرافی شامل موارد زیر است :

ماموگرافی دیجیتال یا FFMD  :

در ماموگرافی دیجیتال فیلم اشعه ایکس با قطعات الکترونیکی جایگزین می شود و اشعه ایکس به تصاویر ماموگرافی تبدیل می کند. این روش باعث کاهش دوز تابش اشعه ایکس نیز می شود و تصاویر ان بصورت طولانی مدت در کامپیوتر ذخیره می گردد.

تشخیص با کامپیوتر یا CAD :

سیستم های مبتنی بر کامپیوتر ، تصاویر ماموگرافی دیجیتال را برای نواحی غیرطبیعی یا کلسیفیکاسیون جستجو و برجسته می کنند تا رادیولوژیست بتواند این نواحی را با دقت بیشتری آنالیز نماید.

توموسنتز پستان یا ماموگرافی سه بعدی 3D :

نوع پیشرفته ماموگرافی پستان است که از زوایای مختلف تصاویری از پستان گرفته شده و سپس بازسازی سه بعدی یا سنتر انجام می گیرد بطوریکه این تصاویر مشابه تصاویر سی تی اسکن از برش های نازک تشکیل شده است. گرچه دوز تابش اشعه ایکس در این روش بالاتر از ماموگرافی استاندارد است اما کماکان دارای تاییدیه از سازمان FDA می باشد.

مقالات دیگر : مزایای سی تی اسکن با هوش مصنوعی

بدین جهت مطالعات نشان داده که ماموگرافی غربالگری با توموسنتز پستان با ایجاد تصاویر بهتر و واضح تر از ناهنجاریها در بافت متراکم پستان ، باعث بهبود تشخیص سرطان پستان و کاهش مراجعه مجدد برای انجام آزمایشات اضافی می باشد و با دقت بیشتر در تعیین اندازه و شکل و محل ضایعات پستانی ، در تشخیص زودهنگام سرطان های کوچک ( که در ماموگرافی معمولی پنهان می ماند ) موثر است و نیاز به بیوپسی غیرضروری یا آزمایشات اضافی را کاهش می دهد.

تاثیر هوش مصنوعی بر نتایج ماموگرافی 

در سالهای اخیر تقاضا برای انجام ماموگرافی غربالگری برای تشخیص سریع سرطان افزایش یافته و در این میان تعداد رادیولوژیست هایی که تصاویر ماموگرافی را تفسیر می کنند در جهان اندک می باشد. ازین رو هوش مصنوعی می تواند به کمک آمده و در تفسیر نتایج بطور مستقل کمک کند. گرچه مطالعات در این زمینه کافی نیست اما در ادامه به بررسی تحقیقات انجام شده در این زمینه می پردازیم.

هدف از انجام یک مطالعه در سال 2021 تا 2021 بررسی تاثیر استفاده از هوش مصنوعی برای تفسیر نتایج ماموگرافی دیجیتال یا توموسنتز دیجیتال پستان می باشد و در آن 11998 زن مورد بررسی قرار گرفتند و ضایعات مشکوک به سرطان پستان در ماموگرافی و توموسنتز دیجیتال با هوش مصنوعی تشخیص داده شد.

ازین رو هوش مصنوعی می تواند بعنوان یک پشتیبان برای تفسیر ماموگرافی غربالگری سرطان سینه کمک کننده باشد و باعث بهبود تشخیص در ماموگرافی دیجیتال و توموسنتز دیجیتال می گردد.

همچنین مطالعه دیگری که در سال 2023 در کشور سوئد انجام گرفت و در مجله The lancet oncology منتشر شد نشان داد تفسیر ماموگرافی با هوش مصنوعی در حدود 20 درصد سرطان بیشتری را نسبت به خواندن دو رادویولوژیست مشخص کرده و موارد مثبت کاذب با هوش مصنوعی افزایش نیافته است.

نتایج مثبت کاذب زمانی اتفاق می افتد که ماموگرافی غربالگری ناحیه غیرطبیعی را شبیه سرطان نشان می دهد اما در اصل سرطان نیست. اما به دلیل مشکوک بودن ضایعه نیاز به تشخیص توسط پزشک رادیولوژیست دیگر ( که هم زمان بر است و هم موارد مثبت کاذب را افزایش می دهد ) ، انجام آزمایشات و تصویربرداری های اضافی نظیر ام آر ماموگرافی و یا بیوپسی پستان دارد.

مقالات دیگر : بررسی هوش مصنوعی در ام آر آی

در این زمان فناوری هوش مصنوعی به دلیل اینکه اطلاعات زیادی از میلیون ها ماموگرافی نرمال و مبتلا به سرطان دارد و می تواند جزئیات زیادی را در هر ماموگرافی نسبت به چشم انسان ببیند لذا با مقایسه تصاویر بیمار با استاندارد نرمال مامو ، هرگونه ناهنجاری و ضایعات و پستان را پیدا می کند. حتی هوش مصنوعی به عنوان چشم دوم رادیولوژیست ها بوده و از امیدوار کننده ترین کاربردهای هوش مصنوعی در رادیولوژی می باشد.

این مطالعه شامل 80020 زن سوئدی 40 تا 80 ساله بود که در این بین 39996 ماموگرافی توسط هوش مصنوعی و 40024 ماموگرافی توسط دو رادیولوژیست تفسیر شد. نتایج نشان داد که 244 سرطان در زنان گروه اول ( هوش مصنوعی ) و 861 زن مشکوک گزارش شد. همچنین 203 سرطان در زنان گروه دوم و 817 نفر مشکوک بوده و نیاز به آزمایشات اضافی داشتند.

بدین معنی که میزان تشخیص سرطان 6.1 در هر 1000 زن گروه اول ( با هوش مصنوعی ) اما 5.1 در هر 1000 زن گروه دوم بوده است و فراخوان آزمایشات اضافی نیز در زنان با ضایعات مشکوک در گروه اول 2.2 درصد ( 28 درصد تشخیص سرطان ) و گروه دوم 2 درصد (25 درصد تشخیص سرطان ) بود.

در نهایت نتایج تفسیر ماموگرافی با هوش مصنوعی دلگرم کننده بود گرچه این مطالعه محدودیت هایی از جمله انجام ماموگرافی در یک مرکز و با یک دستگاه واحد و استفاده از یک نوع هوش مصنوعی داشت که نمی توان نتایج را بطور گسترده اعمال کرد و ممکنست تغییر دستگاه مامو یا سیستم هوش مصنوعی بر نتایج تاثیرگذار باشد. از طرفی در این مطالعه از رادیولوژیست ها با تجربه متوسط تا بالا استفاده شد که ممکنست در پزشکان کم تجربه تر صادق نباشد.

معرفی نرم افزار

نرم افزار فیلم رادیولوژی PPQ

چنانچه می دانید تصاویر پزشکی نظیر ماموگرافی و سی تی اسکن و ... برای ارائه باید بر روی فیلم رادیولوژی به چاپ برسد اما با دیجیتالی شدن این روشها و مشکلات استفاده از فیلم رادیولوژی اعم از گرانقیمت بودن و مشکلات نگهداری در دما و رطوبت مناسب و ... نرم افزاری برای مشاهده تصاویر رادیولوژی تولید شده به نام نرم افزار فیلم رادیولوژی PPQ تا به تمامی این مشکلات پایان دهد.

فیلم رادیولوژی PPQ نرم افزاری تحت وب است که مشاهده تصاویر پزشکی را در موبایل و تبلت و کامپیوتر و لپ تاپ فراهم می سازد بطوریکه می توان تصاویر ماموگرافی و یا دیگر انواع تصویربرداری پزشکی را با کیفیت و سرعت بالا در مرورگر موبایل مشاهده نمود.

اطلاعات مرتبط در صفحه فیلم رادیولوژی

برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره 09111366703 تماس حاصل فرمایید.

نرم افزار پزشکی سپاس92

اینستاگرام : https://instagram.com/sepas92

نویسنده : مهندس محمد شیخی نژاد

دارای مدرک MCSE

دستاوردها : مقالات علمی در زمینه IT و طراح نرم افزارهای پزشکی

عضو شرکتهای دانش بنیان زیرنظر معاونت پژوهشی دانشگاه گیلان