بارکد سازی تصاویر گاما اسکن
گاما اسکن یک روش تصویربرداری پزشکی هسته ای با امواج رادیواکتیو است که به بررسی عملکرد و ساختار اندامهای خاص بدن همچون سلامت استخوانها ، بررسی عفونت در بدن ، تشخیص تومورها در کبد یا تیروئید یا کلیه کمک می کند. امروزه با پیشرفت فناوری تصاویر گاما اسکن پس از تصویربرداری بصورت بارکد دوبعدی ارائه می شود که در ادامه به بارکدسازی تصاویر گاما اسکن می پردازیم.
آشنایی با گاما اسکن
گاما اسکن نوعی اسکن رادیونوکلئيد یا پزشکی هسته ای است که از دوربین گاما برای تصویربرداری دقیق از استخوانها ، تیروئید و اندامهای بدن با دور کمی از ماده شیمیایی رادیواکتیو استفاده می کند. ماده شیمیایی برای تصویربرداری گاما اسکن انواع مختلفی دارد و بسته به تصویربرداری هر نوع اندام بدن تعیین می شود. با استفاده از فناوری گاما اسکن تشخیص ناهنجاری ها و تومورها در اندامها و بافتهای بدن به راحتی امکانپذیر شده و کمک می کند تا پزشک برنامه ریزی دقیق و سریع برای درمان ارائه دهد.
برای انجام اسکن هسته ای مقدار کمی ماده رادیواکتیویته را به رگ بیمار تزریق می کنند و یا در برخی موارد بصورت بلع یا استنشاق و یا قطره چشمی می باشد بطوریکه این ماده پرتوهای گاما را منتشر می کند و انواع مختلفی بسته به نوع اسکن دارد. بعنوان مثال در صورت تزریق ید رادیواکتیو را به ورید بیمار به سرعت جذب بافت تیروئید بیمار می شود. ماده رادیواکتیو در بخشی از بافت بدن که بیشترین فعالیت را دارد جذب می شود و پرتوهای گامای بیشتری به بخش های غیرفعال یا با فعالیت کم منتشر می شود.
پرتوهای گاما شبیه پرتوهای ایکس بوده و توسط دستگاهی به نام دوربین گاما شناسایی و سپس تبدیل به سیگنال الکتریکی شده و به کامپیوتر ارسال می شود. کامپیوتر با تبدیل شدت های مختلف ماده رادیواکتیو ساطع شده از بدن بیمار به رنگهای سایه های مختلف خاکستری ، تصویر گاما اسکن را ایجاد می کند.
مقالات دیگر : تفاوت امواج رادیولوژی با امواج گاما چیست؟
انواع اسکن هسته ای
- اسکن کلیه : برای بررسی کارکرد کلیه ها بطوریکه ماده رادیواکتیو جذب سلولهای کلیه شده و به ادرار می رسد و توانایی تشخیص جای زخم روی کلیه یا میزان تخلیه ادرار از کلیه به مثانه را فراهم می سازد.
- اسکن استخوان : برای بررسی استخوانها بطوریکه ماده رادیواکتیو در سلولهای استخوانی که در حال تجزیه و یا در حال ترمیم هستند ، جمع می شود ( نقاط داغ ) و نشان دهنده عفونت ، آسیب و یا سرطان است.
- اسکن قلب : به جهت بررسی جریان خون در قلب به گونه ای که نقاط با جریان خون ضعیف ماده رادیواکتیو را بخوبی جذب نمی کند.
- اسکن پرفیوژن ریه : یا اسکن VQ برای بررسی آمبولی ریه یا لخته های خون در ریه
- اسکن تیروئید : به جهت بررسی ندولها یا توده های کوچک تیروئید بصورت نقاط داغ در اسکن دیده می شود. همچنین در بررسی پرکاری تیروئید یا هیپرتیروئیدیسم موثر است.
- اسکن اشکی : برای بررسی عملکرد مجاری اشکی است که ماده رادیواکتیو بصورت قطره چشمی در چشم بیمار ریخته می شود.
- لنفوسنتیگرافی : به جهت بررسی تخلیه غدد لنفاوی در افراد مبتلا به لنفودما که نوعی تورم پاها می باشد.
اقدامات قبل از گاما اسکن
- اقدامات قبل از گاما اسکن بستگی به مرکز پزشکی هسته ای دارد و توسط بخش نوبتدهی به شما ارائه می شود.
- برخی از انواع اسکن هسته ای نیازمند مصرف مایعات فراوان برای کمک به دفع ماده رادیواکتیو از بدن است.
- برخی دیگر شامل خالی کردن مثانه از ادرار قبل از انجام اسکن هسته ای می باشد.
- برای انجام برخی اسکن ها نظیر اسکن تیروئید از بیمار خواسته می شود که مصرف برخی داروها را قبل از انجام اسکن هسته ای قطع کنید.
زمان انجام اسکن هسته ای
- در زمان انجام اسکن هسته ای حرکت نکنید تا تصاویر تار نشود.
- تصویربرداری هسته ای ممکنست 20 دقیقه و بیشتر طول بکشد.
- کامپیوتر اطلاعات گرفته شده را به تصویر تبدیل می کند.
- تعداد تصاویر با توجه به نوع اسکن متفاوت است. بعنوان مثال اسکن قلب یا اسکن استخوان نیازمند دو تا چند تصویر با فاصله چند ساعته است ، بنابراین چندین ساعت طول می کشد.
مقالات دیگر : لینک سازی تصاویر گاما اسکن
اقدامات بعد از اسکن هسته ای
- گرچه عموما گاما اسکن عوارض جانبی غیرمعمول ندارد چرا که ماده رادیواکتیو سریعا از بدن دفع می شود اما در برخی ممکنست با عوارض کوتاه مدت تپش قلب و حالت تهوع و گر گرفتگی همراه باشد.
- در طی 24 تا 72 ساعت ماده رادیواکتیو از راه ادرار یا مدفوع دفع می شود در طی این زمان مهم است که بعد از گاما اسکن از کودکان و زنان باردار دوری کنید.
- مایعات زیادی بنوشید تا به دفع مواد شیمیایی کمک کند.
- پس از ادرار کردن دو بار دستشویی و دستهای خود را شستشو دهید.
ممنوعیات اسکن هسته ای
- اسکن هسته ای شامل تابش اشعه یونیزان است لذا انجام آن برای بانوان باردار ممنوعیت دارد.
- در صورت شیرده بودن به پزشک اطلاع دهید.
خطرات اسکن هسته ای
دوز تابش ماده رادیواکتیو در اسکن هسته ای بی خطر و در دوز بسیار کم است و سریعا از طریق ادرار دفع می شود. اما برای بانوان باردار و جنین در شکم مادر و کودکان خطر کمی دارد. از طرفی ممکنست برخی افراد به ماده شیمیایی رادیواکتیو واکنش آلرژیک نشان دهند.
تصاویر گاما اسکن به چه صورتی نمایش داده می شود؟
تصاویر گاما اسکن بر روی کاغذ قابل چاپ است و یا بصورت سی دی ارائه می شود که هر کدام مشکلات خاص خود را دارند نظیر پاره شدن کاغذ یا عدم کیفیت کافی تصاویر چاپ شده و یا لود نشدن سی دی در کامپیوتر. ازین رو با پیشرفت فناوری امروزه از روشهای جدیدتری بصورت ارائه بارکد دوبعدی یا کیو آر کد تصاویر بیمار استفاده می شود که به راحتی می توان در موبایل تصاویر گاما اسکن بیمار را مشاهده نمود.
مقالات دیگر : چگونه تصاویر گاما اسکن را با فیلم رادیولوژی PPQ مشاهده کنیم؟
کیو آر کد یا بارکد دوبعدی چیست ؟
بارکد دوبعدی نسل جدید و به روز بارکد فروشگاهی است که بصورت خطی نبوده و از مربع های سیاه و سفید تشکیل شده و تفاوت آن با بارکدهای قبلی در قابلیت ذخیره اطلاعات زیاد همچون عکس و تصاویر پزشکی با حجم بالا و همچنین قابلیت سریع انتقال اطلاعات است. بارکدهای دوبعدی قابلیت رمزگشایی با موبایل را داشته و نیازی به پرتو نوری ندارند.
بارکد سازی تصاویر گاما اسکن چیست؟
برای مشاهده تصاویر پزشکی همچون گاما اسکن از بارکد دوبعدی استفاده می شود تا پزشکان بتوانند با رمزگشایی بارکد دوبعدی با دوربین موبایل به راحتی و سریعا تصاویر بیمار را در مرورگر موبایل مشاهده نمایند. ناگفته نماند که برای بارکد سازی تصاویر گاما اسکن از نرم افزار فیلم رادیولوژی PPQ استفاده می شود به گونه ای که این نرم افزار تصاویر گاما اسکن را تبدیل به کد رمزگذاری شده یا بارکد دوبعدی ارائه می دهد.
برای بارکد سازی تصاویر گاما اسکن در ابتدا تصویربرداری از بیمار انجام شده و تصاویر به فضای ابری نرم افزار فیلم رادیولوژی PPQ ارسال می شود و پس از آن سیستم ابری نرم افزار کد رمزگذاری شده ای به پرینتر مجازی شبکه ارائه می دهد که هم قابلیت چاپ بر روی کارت مخصوص ، هم بر روی کاغذ و ارائه بصورت هم بصورت لینک تصاویر دارد.
مقالات دیگر : بارکد سازی تصاویر پانورکس
مشاهده تصاویر در بارکد دوبعدی تصاویر گاما اسکن
برای مشاهده تصاویر می توانید از موبایل یا تبلت و کامپیوتر یا لپ تاپ استفاده نمایید. در صورت ارائه بارکد دوبعدی چاپ شده باید وارد دوربین موبایل شوید و بارکد را در راستای دوربین موبایل قرار دهید تا سریعا اسکن شود و تصاویر گاما اسکن بیمار در مرورگر موبایل به نمایش درآید. ناگفته نماند لازمه مشاهده تصاویر اتصال موبایل به اینترنت است. برای مشاهده تصاویر گاما اسکن در مورد تبلت نیز همینگونه اقدام نمایید.
اما در مورد لپ تاپ و کامپیوتر باید بارکد اسکنر از نوع دوبعدی تهیه نمایید تا با رمزگشایی بارکد دوبعدی تصاویر گاما اسکن در مرورگر کامپیوتر نشان داده شود. همچنین در صورت ارائه لینک تصاویر در موبایل بیمار می توانید در صورت متصل بودن به اینترنت بر روی لینک به آرامی ضربه بزنید تا پس از آن تصاویر در مرورگر موبایل نمایش داده شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره 09111366703 تماس حاصل فرمایید.
نرم افزار پزشکی سپاس92
اینستاگرام : https://instagram.com/sepas92
نویسنده : مهندس محمد شیخی نژاد
دارای مدرک MCSE
دستاوردها : مقالات علمی در زمینه IT و طراح نرم افزارهای پزشکی
عضو شرکتهای دانش بنیان زیرنظر معاونت پژوهشی دانشگاه گیلان
