فیلم رادیولوژی دندان
رادیولوژی دندان روشی برای تصویربرداری پزشکی با اشعه ایکس از دندان است که تصاویر دقیقی از دندانها و دهان ارائه می دهد و تصاویر حاصل از آن بر روی صفحه ای سیاه و سفید به نام فیلم رادیولوژی به چاپ می رسد. در ادامه به بررسی رادیولوژی از دندان ، انواع آن و فیلم رادیولوژی دندان و نرم افزار فیلم رادیولوژی دندان می پردازیم.
رادیولوژی دندان چیست؟
رادیوگرافی دندان با استفاده از اشعه ایکس این امکان را به دندانپزشکان می دهد تا با تهیه تصاویری از دهان و دندان ، میزان مشکلات دندان مانند پوسیدگی و یا مشکلات ریشه دندان و یا هر نوع عفونت پنهان و بیماری های لثه را بررسی کنند. رادیولوژی دندان تشخیص سریع و دقیق مشکلات دندان را برای دندانپزشکان آسان می سازد و از ایجاد مشکلات جدی تر پیشگیری می نماید. همچنین رادیولوژی به برنامه های درمانی و نظارت بر پیشرفت درمان و بررسی کل فک و دهان و دندان بیمار کمک می کند.
مقالات دیگر: لینک سازی تصاویر پانورکس
انواع رادیولوژی دندان
رادیولوژی دندان به دو دسته داخل دهان و خارج دهان تقسیم بندی می شود:
1.رادیولوژی داخل دهانی
در این نوع تصویربرداری یک فیلم کوچک یا حسگر دیجیتال در داخل دهان بیمار قرار می دهند تا تصاویر دقیق از دهان و دندان و ساختارهای اطراف تهیه کند. این روش به پزشک کمک می کند تا پوسیدگی ها و دندانهای نهفته یا نامرتب یا دیگر مشکلات دندانی و لثه و دهان را که در معاینه توسط دندانپزشک قابل شناسایی نیست ، قابل مشاهده شود. رادیولوژی داخل دهانی خود به سه دسته بایت وینگ ، پری اپیلکال و اکلوزال تقسیم بندی می شوند :
·رادیولوژی بایت وینگ BITE WING
عموما دندانپزشکان از این روش تصویربرداری برای تشخیص پوسیدگی بین دندان و تغییرات ضخامت استخوان ناشی از بیماری های لثه استفاده می کنند. رادیولوژی بایت وینگ از تاج دندان تا سطح استخوانی آن بصورت دقیق تصویر تهیه می کند. برای انجام در ابتدا یک فیلم کوچک در دهان قرار می دهند و بیمار باید زباله کاغذی آن را با دندانها گاز بگیرد تا در جای خود ثابت بماند در غیر اینصورت تصویر خراب می شود.
در ادامه دستگاه رادیولوژی بر روی دندان قرار گرفته تا با اکسپوز اشعه ایکس ، تصویر از دندان گرفته شود. در صورت دیجیتالی بودن سریعا تصویر گرفته شده بر روی مانیتور دیده می شود و فیلم رادیولوژی در عرض چند دقیقه ظاهر می گردد.
·رادیوگرافی پری اپیکال
رادیوگرافی پری اپیکال از دیگر انواع رادیولوژی داخل دهانی است که یک دندان خاص و نواحی اطراف آن ( تا سه دندان ) تصویر دقیق تهیه می کند تا پوسیدگی یا شکستگی یا عفونت و توده احتمالی قابل بررسی شود و بعلاوه به درمان ریشه دندان نیز کمک بسزایی می کند.
·رادیوگرافی اکلوزال
این نوع رادیولوژی از فک بالا یا فک پایین تصویر جامع و دقیقی تهیه می کند. در این روش باید بیمار دندانهای خود را بطور خاص در موقعیت طبق دستور کارشناس رادیولوژی قرار دهد تا تصویر از ساختار داخل دهان و دندان واضح باشد. این نوع تصویربرداری کمک می کند تا توموها ، کیست ها ، آسیب های استخوانی و دیگر ناهنجاریها قابل تشخیص شود.
مقالات دیگر : نمایش تصاویر پانورکس با نرم افزار فیلم رادیولوژی
2. رادیولوژی خارج دهانی
در این نوع رادیولوژی حسگر یا فیلم رادیولوژی در داخل دهان قرار داده نمی شود بلکه در خارج از دهان است و عموما نمای کاملی از دندانها و استخوانهای اطراف و فک ها و سینوسها ارائه می دهد.
·پانورکس یا OPG
در این روش از تمام دندانها ، فک بالا و پایین ، استخوانهای اطراف دندانها و صورت ، لثه ها و تمام ساختار دهان و حتی سینوسهای پارانازال تصویر کامل گرفته می شود. بدین منظور پانورکس برای بررسی سلامت دهان قبل از جراحی و یا به جهت تشخیص تومور یا کیست یا عفونت ، شکستگی فک و ... بکار می رود. در این روش دستگاه OPG به دور سر چرخیده تا تصویر دقیقی از کل دهان گرفته شود.
افزون بر این بررسی دندان عقل نهفته یا غیر نهفته نیز با تصاویر پانورکس صورت می گیرد. اگرچه OPG مزایای بسیاری دارد اما در تعیین مشکلات ریشه دندان وضوح پایین تری نسبت به دیگر روشهای تصویربرداری دندان دارد.
مقالات دیگر : بارکدسازی تصاویر پانورکس
·توموگرافی کامپیوتری یا CBCT
CBCT دستگاه پیشرفته تصویربرداری از دهان و دندان است که تصاویر مقطعی و سه بعدی از دهان و دندان و فک تولید می کند و مشکلاتی که در تصویربرداری های دیگر از دندان قابل مشاهده نیست در این روش قابل بررسی می گردد. گرچه ارزیابی استخوان فک ، شرایط دندان ، ایمپلنت دندان ، تشخیص عفونت و کیست و تومور و ... با این روش امکانپذیر است اما نسبت به روشهای دیگر قیمت بیشتری دارد.
·سفالومتریک
این روش برای بررسی رشد فک و دندان و برنامه ریزی قبل از انجام ارتودنسی یا جراحی مناسب است و ساختاری از فک و دهان و دهان ارائه می دهد بطوریکه پیش بینی تغییرات ساختاری فک و دهان را در طول زمان خصوصا در ارتودنسی امکانپذیر می سازد. هرچند این روش به برنامه ریزی دقیق قبل از جراحی فک و ارتودنسی کمک می کند اما نیاز به تجهیزات ویژه داشته و تنها برای فک و صورت مناسب است.
·سیالوگرام
سیالوگرافی روشی برای بررسی غدد بزاقی است و در ابتدا ماده حاجب به غدد بزاقی تزریق شده و سپس تصویربرداری با اشعه ایکس انجام می شود. گرچه این روش به مشکلات غدد بزاقی از جمله التهاب یا انسداد کمک می کند اما معایبی مانند تزریقی بودن دارد که ممکنست برخی نتوانند آن را تحمل کنند و یا اینکه در برخی با عوارض جانبی جزئی همراه است.
·رادیوگرافی دیجیتال دندان
در این روش حسگرهای دیجیتال جایگزین فیلم رادیولوژی با اشعه ایکس شده است و این امکان را فراهم می سازد تا تصاویر سریعا ثبت شده و قابلیت اشتراک گذاری و انتقال الکترونیکی داشته باشد. همچنین کیفیت و وضوح این تصاویر بسیار بالاست. اما معایبی همچون تجهیزات دیجیتال پیشرفته و گران قیمت دارد.
مقالات دیگر : چراغ فیلم رادیولوژی
فیلم رادیولوژی دندان چیست؟
فیلم رادیولوژی دندان فیلمی است که تصاویر گرفته شده از دندان به روشهای بالا بر روی آن به چاپ می رسد. این نوع فیلم دارای ۴ لایه پایه از جنس پلی استر ، چسبنده ، امولسیون حاوی بلور هالید نقره و لایه محافظ تشکیل شده است که به دلیل وجود فلز نقره در آن بهای بالایی دارد. برای انجام رادیولوژی دندان در ابتدا پرتو اشعه ایکس به بدن بیمار ارسال شده و از آن عبور می کند و مقداری از این اشعه توسط سلولهای دهان و دندان جذب شده و به آشکار ساز دستگاه منتقل می گرد.
در برگشت اشعه ایکس از بدن بیمار پرتو فوتون از بدن بیمار خارج شده و با ذرات هالید نقره لایه امولسیون فیلم رادیولوژی دندان برخورد کرده و فیلم رادیولوژی را از لحاظ شیمیایی تغییر می دهد. در حقیقت تغییر برمید نقره تصویر نهفته فیلم رادیولوژی را تشکیل می دهد. در این فیلم ها استخوان و دندانها به دلیل تراکم بالا روشن تر و بافتهای اطراف به رنگ خاکستری و هوا به رنگ مشکی دیده می شود.
نرم افزار فیلم رادیولوژی دندان
چنانچه ذکر شد فیلم رادیولوژی دندان از لحاظ قیمت بسیار گران است به دلیل وجود فلز نقره در آن و از سوی دیگر به دلیل اینکه در کشور تولید نشده و باید این فیلم ها را با قیمت بالا از دیگر کشورها خریداری کرد قیمت نهایی آن بالا می رود. افزون بر این استفاده از فیلم رادیولوژی دندان دارای مشکلات خاص نگهداری در محیط تاریک بصورت ایستاده در دما و رطوبت مناسب است و در غیر اینصورت این فیلم ها دچار مه گرفتگی یا آرتیفکت شده و غیر قابل استفاده می گردد.
ازین رو متخصصان با دیجیتالی شدن بخش رادیولوژی بدنبال راهکاری برای ارائه تصاویر رادیولوژی شده اند و نرم افزار فیلم رادیولوژی دندان یکی از این موارد است. این نرم افزار تحت وب بوه و پس از تصویربرداری یک کد رمزگذاری شده یا بارکد دوبعدی به پرینتر مجازی نرم افزار ارائه می دهد. بطوریکه به راحتی می توانید به موبایلی که در دست دارید بارکد را رمزگشایی کرده و تصاویر آن را در مرورگر موبایل مشاهده نمایید.
ادامه در این صفحه
برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره 09111366703 تماس حاصل فرمایید.
نرم افزار پزشکی سپاس92
اینستاگرام : https://instagram.com/sepas92
نویسنده : مهندس محمد شیخی نژاد
دارای مدرک MCSE
دستاوردها : مقالات علمی در زمینه IT و طراح نرم افزارهای پزشکی
عضو شرکتهای دانش بنیان زیرنظر معاونت پژوهشی دانشگاه گیلان
