آرتروز

آرتروز نوعی از بیماری آرتریت روماتوئید است که یک بیماری شایع در تمامی کشورهاست که با نام های ساییدگی مفصل ، ورم مفصل و یا آماس مفصلی هم شناخته می شود و در تعریف آرتروز می توان گفت که یک بیماری تخریبی در غضروف مفاصل است که به صورت پیش رونده عمل کرده و با گذشت زمان شدیدتر می شود. همچنین آرتروز باعث تحلیل غضروف مفصلی می گردد و بافت های استخوان زیر غضروف را درگیر می کند که این عارضه التهاباتی را در بافت های اطراف به وجود می آورد.

آرتروز چیست ؟

بیماری آرتروز در مفاصل دست ، پا ، زانو ، ران و ستون فقرات ایجاد شده و باعث تخریب مفاصل می گردد ، به گونه ای که در ابتدای بیماری ، غضروف مفاصل درگیر می شوند ( غضروف نوعی بافت لغزنده در انتهای استخوان هاست که باعث سهولت حرکت آنها بر روی یکدیگر می گردد ). سپس با گذشت زمان غضروف ها از بین رفته و نازک شده و استخوان ها بر روی یکدیگر ساییده می شوند که باعث ایجاد درد در استخوانها می گردد. رفته رفته با گذشت زمان و در اثر ساییدگی استخوان ها بر روی یکدیگر زوائد استخوانی در محل آن به وجود می آید که باعث تشدید درد در بیمار می شود.

چه عواملی باعث به وجود آمدن آرتروز در افراد است ؟

آرتروز بیماری است که تمامی سنین را در بر می گیرد ، ولی افراد بالای 65 سال به دلیل افزایش سن و استفاده طولانی مدت از مفاصل با این بیماری بیشتر دست و پنجه نرم می کنند. البته بیماری آرتروز در بانوان بیشتر از آقایان بروز می کند ، به ویژه در سنین بالای 40 سال. بر این اساس از عوامل خطر این بیماری می توان به افزایش سن ، اضافه وزن ، سابقه آسیب مفصلی ، ضعیف بودن عضلات ران و ژنتیک اشاره کرد.

علائم بیماری آرتروز

علائم آرتروز در هر فرد بسته به شدت بیماری و مفاصل تحت تاثیر در آن فرد ، متفاوت است ، چنانچه درد و خشکی در مفاصل زانو و پایین کمر ، تورم در اطراف مفاصل ، محدودیت در حرکت مفاصل از علائم شایع در این بیماری می باشند و با توجه به اینکه این بیماری در نواحی مختلف بدن رخ می دهد ، همراه با عوارض خاصی می باشد که در ادامه آمده است.

زانوها :  یکی از شایع ترین نواحی درگیر با بیماری آرتروز مفاصل زانوهاست که از عوارض آن می توان به خشکی و خراشیدگی مفاصل هنگام حرکت اشاره کرد.

انگشتان دست : خارهای استخوانی در لبه مفاصل می توانند باعث ایجاد درد ، تورم ، و شکنندگی انگشتان شوند و با درد در قاعده انگشت شست همراه است.

پا : وجود تورم در قوزک پا و پنجه احساس درد و شکنندگی در آرتروز پا مشهود است.

ستون فقرات : آرتروز در این نواحی باعث به وجود آمدن دیسک در ناحیه گردن و بخش انتهایی کمر و شکستگی غضروف می شود.

 تشخیص بیماری آرتروز

برای تشخیص بیماری ، پزشک مربوطه در مرحله اول معاینه جسمی انجام داده و سپس آزمایش و عکسبرداری را تجویز می کند. بدین ترتیب در معاینه جسمی ، پزشک دامنه حرکت بیمار را مورد معاینه قرار داده و نواحی درد را تشخیص می دهد . سپس در مرحله بعد آزمایش مفصلی جهت تشخیص ابتلای فرد به آرتروز نیاز است که پزشک بصورت مستقیم از مایع مفصلی فرد با استفاده از سوزن نمونه برداری را انجام می دهد. لازم به ذکر است این نمونه برداری با بی حسی موضعی انجام می گردد.

مرحله بعدی تصویربرداری پزشکی است که با کمک آن می توان بدون ایجاد خراشی روی بدن بیمار به نواحی داخلی بدن با کمک اشعه ایکس دسترسی داشت. بدین جهت با استفاده از تصویربرداری پزشکی نظیر رادیولوژی و سی تی اسکن ، تصاویری از بیمار تهیه شده که پزشک را قادر می سازد تا آسیب های به وجود آمده و دیگر تغییرات را در مفاصل و بدن فرد مبتلا مشاهده کند. البتهMRI  نسبت به اشعه ایکس دقیق تر بوده و در عین حال تصاویری با وضوح بالاتر به دست پزشک می رسد که به تشخیص هرچه سریعتر ناهنجاری ها کمک بسزایی می کند.

جدیدترین نرم افزار در حوزه تشخیص بیماریها نظیر آرتروز از روی تصویربرداری پزشکی به ویژه ام آر ای ، سی تی اسکن و رادیولوژی که می توان به جامعه پزشکی معرفی کرد، نرم افزار فیلم رادیولوژی PPQ است که می تواند علاوه بر کاهش هزینه های مربوط به فیلم رادیولوژی ، چاپ کلیشه و فیلم در مراکز رادیولوژی ، به دلیل کیفیت بالای تصاویر به پزشک در تشخیص و درمان بیماری کمک می کند. همچنین با توجه به قابلیت های نرم افزار ، اعم از تحت وب بودن ، قابلیت تماشای تصاویر توسط گوشی هوشمند ، بدون محدودیت زمانی و مکانی و ... به نفع بیمار هم در جهت کاهش هزینه های رفت و آمد و نیز تشخیص بهتر خواهد بود.

درمان بیماری آرتروز

در حال حاضر آرتروز قابل پیشگیری و درمان نیست ، ولی سایر نقاط بدن را درگیر نکرده و فرد می تواند با وجود بیماری به زندگی خود ادامه دهد. در این راستا برای درمان آرتروز لازم است تا مواردی نظیر رژیم غذایی مناسب ، کنترل وزن ، تمرینات ورزشی ، فیزیوتراپی و ... انجام گیرد تا در کاهش درد مبتلایان موثر باشد. رژیم غذایی مناسب برای آرتروز ، غذاهای مملو از فیبر ، میوه ها و سبزیجات ، غلات سبوس دار ، ماهی آزاد و آجیل بوده و مصرف آب فراوان برای دفع سموم از بدن بسیار مفید است. البته حذف غذاهایی نظیر غذاهای پرچرب و سرخ شده ، گوشت پرچرب ، تخم مرغ ، کره ، مارگارین ، کافئین ، الکل ، شکر سفید ، تنباکو و محصولات لبنی از برنامه غذایی توصیه می شود.

برای درمان آرتروز ابتدا در مراحل اولیه از فیزیوتراپی و ورزش و درمان با میدان مغناطیسی بهره گرفته می شود و همچنین در کنار این درمان ها ، دارویی نظیر کندرویتین و گلوکر آمین ( برای ترمیم غضروف و استخوان ) و همچنین تزریق اسید هیالورونیک تجویز می گردد. ناگفته نماند برای کاهش درد ، داروهای مسکن استامینوفن ، دیلوفناک ، سلکسیب و ... طبق دستور پزشک و کنترل شده توصیه می شود. لازم به توضیح است که در مراحل ثانویه این بیماری، روش هایی نظیر آرتروسکوپی ( جراحی بسته مفصل با تهاجم اندک و عوارض  خیلی کم ) استفاده می شود و در نهایت جراحی همچون تعویض مفصل زانو به عنوان آخرین مرحله درمان موثر می باشد.

آیا آرتروز با آرتریت روماتوئید تفاوت دارد ؟

آرتریت رومائید یا روماتیسم مفصلی یک بیماری خود ایمنی و دردناک است که انواع مختلفی دارد و سبب التهاب مفاصل می شود و با درد ، تورم ، احساس داغی در مفصل آسیب دیده ، سفتی و... همراه است که این علائم در افراد مختلف متفاوت می باشد و از علائم جزئی شروع شده و در طی چند ماه بیماری پیشرفت می کند. البته گاها آرتریت روماتوئید با مشکلاتی مانند عفونت ، اختلالات متابولیکی ، آسیب دیدگی اشتباه گرفته می شود. بر طبق آمار بیش از 50 میلیون بزرگسال و 300 هزار کودک در آمریکا به این بیماری دچارند.

از سوی دیگر آرتروز یا استئوآرتریت یا آرتریت استخوانی یا دژنراتیو یا پیشرونده OA یکی از انواع آرتریت روماتوئید و شایع ترین نوع آن است که به ساییدگی و پارگی مشهور است و در این بیماری غضروف مفاصل که ضربه گیر و محافظ انتهای استخوان است ، تخریب می شوند و استخوان ها به هم سائیده شده و مفاصل دردناک و ملتهب می گردند. این بیماری در واقع باعث ایجاد درد و سفتی مفاصل می شود و به استخوان صدمه زده و گاها باعث تشکیل استخوان اضافه یا خار استخوان می گردد.

از نشانه های آرتروز می توان به درد مفاصل ، عدم هماهنگی حرمات بدن ، ناتوانی پیشرونده و سفتی صبحگاهی مفاصل اشاره کرد و همچنین از عوامل ابتلا به آرتروز استفاده بیش از حد از مفاصل ، چاقی مفرط ، وراثت ، تروما یا دژنراسیون طبیعی غضروف ، افزایش سن ، کشیدگی یا پارگی طولانی مدت غضروف و جراحت می باشد. آمارها نشان می دهد در حدود 27 میلیون در آمریکا دچار بیماری آرتروز هستند.

نرم افزار پزشکی سپاس92

اینستاگرام : https://instagram.com/sepas92