صرع یا اپی لپسی

صرع یا اپی لپسی یکی از چهار بیماری رایج عصبی در دنیا بحساب می آید و نوعی بیماری مغزی است که در آن فرد ، مبتلا به تشنج های مکرر می شود و از دلایل آن اختلال در فعالیت الکتریکی مغز است که به طور موقتی در سیستم پیام رسانی بین سلول های مغز اختلال ایجاد می کند.  البته علائم و تشنج آن در افراد مختلف ، متفاوت است. بر اساس گزارشات سازمان بهداشت جهانی بیش از 60 میلیون نفر در سراسر جهان به بیماری صرع مبتلا هستند که از این تعداد ، مردان بیشتر از زنان درگیر این بیماری می باشند.

بیماری صرع چه علائمی دارد ؟

شایع ترین علائم در بیماری صرع تشنج های مکرر است اما دیگر علائم آن شامل تشنج بدون تب ، گیجی یا بیهوشی کوتاه مدت ، غش های کوتاه که در طی آن دچار بی اختیاری در ادرار و یا مدفوع می شوند ، سفتی ناگهانی و بی دلیل در اندام های بدن ، پلک زدن های ناگهانی ، جویدن ناگهانی بدون وجود غذا در دهان ، حرکات غیر عادی و تکراری  ، احساس عصبانیت و یا ترس بدون دلیل ، خیره شدن به جایی ، خشکی بدن ، مشکلات تنفسی ، افتادن ناگهانی ، تکان دادن سر به شکل ریتمیک و ... می باشد.

در بیماری صرع فرد دچار چه حملاتی می شود ؟

بیماری صرع در مجموع شامل 3 نوع حمله پنهان ، تعمیم یافته و منطقه ای است که بسته به شرایط فرد و مقدار پیشرفت بیماری در افراد متفاوت است.

1- در حملات پنهان فرد به نوعی می شود که انگار روحش در بدنش وجود ندارد برای چند ثانیه از بدن خود غافل می شود بدون آنکه متوجه این موضوع باشد. برای مثال به جایی خیره می شود یا حالت منگی به او دست می دهد و این به صورتی است که پس از رفع این مشکل آن را به یاد نمی آورد و همانطور که از نامش پیداست پنهان است و به راحتی قابل تشخیص نیست.

2- حملات تعمیم یافته یا تونیک کلونیک که کاملا برای اطرافیان و خود شخص ملموس است و بیمار در آن دچار سفتی بازو ، سفتی پاها و حرکات پرشی می شود. البته بسیاری از افراد ممکن است کاملا اختیار خود را از دست بدهند و هنگام حمله در صورتی که فرد ایستاده باشد ممکن است به زمین بیافتد و در ادامه این پروسه کنترل مثاله و روده را از دست بدهد و به نوعی حین حمله بی اختیار شود. در حالت عادی تشنج های این حمله ممکن حدودا 3 دقیقه ادامه پیدا کند و پس از بازگشت فرد به حالت عادی ضعف و گیجی احساس کند. اما اگر تشنج در فردی بیش از 5 دقیقه به طول انجامید حتما با اورژانس تماس بگیرید .

3- حملات منطقه ای که در آن یک طرف مغز به صورت کامل درگیر می شود. حملات منطقه ای خود شامل دو نوع ساده و پیچیده است در حملات ساده معمولا یک قسمت واحد از مغز مانند نواحی حرکتی یا نواحی حسی درگیر می شود و این علائم به ناحیه آسیب دیده مغز برمی گردد. برای مثال آسیب به نواحی حرکتی منجر به تغییرات در فعالیت حرکتی فرد ایجاد می کند مانند پرش انگشت ها یا حرکت دست و... می شود.

در حملات منطقه ای پیچیده در لوب پیشانی یا گیجگاهی مغز تغییراتی به وجود می آید که بر هوشیاری و آگاهی فرد تاثیر گذار است برای مثال فرد تحوماتی میزند و چیزی شبیه به یک رویا می بیند مانند خندیدن بی دلیل ، تکرار کلمات یا عبارات خاص و سایر فعالیت های این چنینی .

تشخیص صرع :

بیماری صرع علائم و نشانه های کاملا مشخصی دارد که پزشک با مطرح کردن چند پرسش از فرد به کمک معاینات بالینی می تواند به بیماری پی ببرد . آزمایشاتی همچون اندازه گیری فعالیت الکتریکی مغز EEG، آزمایش تست خون ، سی تی اسکن و ام آر آی مغز برای شناسایی نوع بیماری و اینکه کدام قسمت از مغز را درگیر کرده ، می باشد . بدین ترتیب سی تی اسکن از مغز می تواند محل اصلی تشنج در مغز را پیدا کرده و ام آرآی از مغز ، عملکرد طبیعی یا غیرطبیعی مغز را شناسایی می کند.

تصاویر سی تی اسکن و ام آر آی مغز برای تشخیص بیماریها ، روی فیلم و کلیشه رادیولوژی چاپ می گردد تا پزشک کلینیسین بتواند با مشاهده تصاویر به تشخیص بیماری بپردازد و از آنجا که فیلم رادیولوژی و کلیشه های کاغذی همیشه با مشکلاتی نظیر کیفیت پایین یا آسیب دیدن و پاره شدن همراه است، لذا با پیشرفت تکنولوژی ، نرم افزاری به نام نرم افزار حذف فیلم رادیولوژی PPQ  طراحی شده تا با استفاده از آن ، بدون نیاز به فیلم و کلیشه رادیولوژی و چاپ و ... تصاویر بیمار را مشاهده کنیم.

لازم به ذکر است که این نرم افزار با کمک بارکد دوبعدی قابل خواندن بوده و حتی در گوشی اندروید و تحت وب قابل نمایش می باشد که از مزایای نرم افزار جایگزین فیلم رادیولوژی می توان به کیفیت بالای تصاویر و در نتیجه تشخیص بهتر توسط پزشک معالج و درمان به موقع، سرعت بالای نمایش تصاویر ، محیطی ساده و بدون پیچیدگی خاص ، قابلیت ارسال جواب بیمار پس از آماده شدن بر روی کد اختصاصی بدون نیاز به حضور در مرکز و جلوگیری از هم همه و ... اشاره کرد.

درمان بیماری صرع :

بیماری صرع درمان 100 درصدی ندارد، در واقع می توان با کمک استفاده از داروهای ضد صرع ، تشنج ها را کنترل و قطع کرد تا فرد بتواند به زندگی عادی خود ادامه دهد. با توجه به مطالعات انجام شده 70 درصد افراد می توانند تشنج های خود را با استفاده منظم از داروها قطع و یا تعداد دفعات آن را کم کنند. البته آمارها نشان داده نیمی از این افراد ممکن است بعد از گذشت دو سال بهبود می یابند و مصرف دارو را قطع می کنند. همچنین داروهای تجویز شده به یک فرد ممکن است به فرد دیگری که مبتلا به صرع است ، نسازد و نیز دوز ایده آل در هر شخص متفاوت است .

برای کنترل تشنج ها پزشک معمولاً داروهای  AED نظیر اسید والپروئیک ،کاربامازپین ، لاموتریژین و لووتیراستام تجویز می کند که مصرف این نوع دارو می تواند 60 تا 70 درصد به کنترل تشنج در فرد کمک کند. این داروها اکثراً به صورت قرص و یا شربت هستند و در صورت موثر نبودن گزینه های دیگری از جمله عمل جراحی، تحریک عصب و رژیم غذایی خاص به پیشنهاد پزشک برای شخص در نظر گرفته می شود .

آیا بیماری صرع باعث مرگ می شود؟

صرع بیماری ایست که در تمام طول عمر فرد همراهش خواهد بود و در صورت درمان به موقع برای فرد ، خطری ایجاد نخواهد کرد. اما در صورت عدم درمان می تواند باعث ایجاد تشنج های وقت و بی وقت و طولانی ، انسداد مجاری تنفسی و در انتها مرگ بیمار بر اثر خفگی شود. البته در صورت وجود موقعیت های خطرناک در هنگام بروز تشنج ، مثلاً رانندگی یا کار با ابزار خطرناک در کارخانه یا شنا کردن و  ... می تواند خطرات جانی به همراه داشته باشد. از آن گذشته مرگ ناگهانی و غیرمنتظره بدون علت مشخص در این بیماران حدود 1% را در بر می گیرد که در بیماران با صرع مقاوم به درمان بیشتر دیده می شود.

آیا بیماری صرع خطرناک است ؟

با توجه به اینکه تشنج مغزی در هر بار حمله صرع رخ می دهد ، تخلیه شدید الکتریکی به مغز آسیب وارد می کند. از طرف دیگر در این حمله ها ، اندام های بدن از کنترل خارج می شوند که آن هم آسیب های بدنی را در پی خواهد داشت. در نتیجه حملات صرع نه تنها برای خود شخص بلکه برای دیگران هم می تواند خطرساز باشد. بنا به گفته متخصص مغز و اعصاب ، این خطرات می تواند شامل سقوط و در پی آن شکستگی های استخوانی و ضربه مغزی ، غرق شدن در استخر در هنگام شنا کردن ، تصادف در هنگام رانندگی چه به عنوان راننده و چه به عنوان عابر پیاده باشد. همچنین صرع در دوران بارداری هم احتمال خطر برای مادر و جنین حتی نقایص مادرزادی یا سقط جنین به همراه دارد.

نرم افزار پزشکی سپاس92

اینستاگرام : https://instagram.com/sepas92