آیا اشعه ایکس برای بدن مضر است ؟

اشعه ایکس نوعی تشعشع است که از دوز ناچیز آن در تصویربرداری پزشکی نظیر رادیولوژی استفاده می شود. اگرچه این دوز ناچیز بسیار کم خطر است اما در دوزهای بسیار بالای اشعه ایکس امکان آسیب به سلولها و در نهایت سوختگی پوست ، افزایش احتمال ابتلا به سرطان و یا ریزش مو وجود دارد. شایان ذکر است که در حال حاضر هیچ مدرک علمی ای برای اثبات اثرات سرطان زایی دوزهای کم وجود ندارد. با این وجود بهتر است بیماران به صورت مکرر تصویربرداری با اشعه ایکس انجام ندهند و حتما فواصل معینی بین تصویربرداری ها وجود داشته باشد.

اشعه ایکس

اشعه ایکس تابش الکترومغناطیس پر انرژی است که به دلیل مکتشف آن ویلهلم کنراد رونتگن به تابش رونتگن نیز معروف است. طول موج اشعه ایکس بین 10 نانومتر تا 10 پیکومتر ( فرکانس بین 30 پتاهرتز تا 30 اگزاهرتز ) بوده و نسبت به اشعه گاما طولانی تر اما نسبت به اشعه فرابنفش کوتاه تر می باشد. اشعه ایکس قابل نفوذ به اجسام جامد و بافت زنده نظیر بدن انسان است و بدین جهت در دستگاه های تصویربرداری نظیر رادیوگرافی یا سی تی اسکن استفاده می شود تا از اجزای داخل بدن بیمار تصاویر قابل تفسیر گرفته شود.

بدین جهت مشکلاتی اعم از شکستگی استخوان ، بیماریهای دندان ، ترومای سر و شکستگی جمجمه ، سکته مغزی ، نواحی ریه و شکم و لگن ، توده های سرطانی و ... با تصویربرداری با اشعه ایکس بررسی می شود. به بیان دیگر اشعه ایکس در تشخیص طیف وسیعی از اختلالات و بیماریها و آسیب ها به پزشک کمک می کند. لازم به توضیح است که اشعه ایکس جزو پرتوهای یونیزان بوده و انرژی کافی برای جداسازی اتم یا مولکول را دارد لذا در دوزهای بالا می تواند برای سلامتی خطرناک باشد و باعث آسیب به DNA ، سرطان ، سوختگی در اثر تشعشع گردد اما تولید و استفاده آنها در دستگاه های تصویربرداری توسط مقامات بهداشت عمومی کنترل می شود و در دوز بسیار پایین می باشد.

خطرات اشعه ایکس

تصویربرداری پزشکی نوعی آزمایش با متد تصویر برداری از داخل بدن بدون ایجاد برش و زخم است که سالیان سال توسط متخصصان انجام می شود و در تشخیص پزشکی کمک بسزایی می کند و انواع متفاوتی از جمله سی تی اسکن ، ماموگرافی ، ام آر آی ، رادیوگرافی و ... دارد که بسته به نوع مشکل بیمار توسط پزشک معالج تجویز می شود. در تصویربرداری های پزشکی از اشعه ایکس که جزو پرتوهای یونیزان است جهت ثبت تصاویر از داخل بدن بیماران استفاده می شود و زمانیکه این اشعه از بدن عبور کند ، مقدار ناچیزی از آن جذب سلولها می شود که در صورت تکرار های کوتاه مدت می تواند منجر به آسیب مولکولی شود.

تماس با اشعه ایکس یا همان تشعشعات یونیزان می تواند با انرژی کافی باعث جهش در DNA  بدن انسان شود که ممکن است در آینده ابتلا به انواع سرطان را حتی به اندازه جزئی موجب شود. از این رو تصویربرداری به واسطه اشعه ایکس توسط سازمان بهداشت جهانی به عنوان یک منبع سرطان زا شناخته می شود. طبق تحقیقاتی که به عمل آمده ، تصویربرداری با اشعه ایکس در افراد سالمند ، خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد.

مقالات دیگر : امواج رادیولوژی : اشعه ایکس

 جالب است بدانید که ما همه روزه مقداری از اشعه ایکس را از منابع طبیعی همانند خورشید و ... دریافت می کنیم اما در سی تی اسکن دوزی که استفاده می شود تقریبا به اندازه 243 روز تماس طبیعی با این اشعه است که این دوز کنترل شده و ناچیز است اما توصیه می شود که به صورت مکرر تحت تاثیر این اشعه قرار نگیرید. چرا که قرار گرفتن در معرض دوز بالای اشعه ایکس می تواند موجب عوارضی همچون استفراغ ، خون ریزی ، ریزش مو ، سوختگی پوست ، آب مروارید چشم ، قرمزی پوست ، بیهوش شدن و... شود.

بعنوان نمونه انجام یکبار سی تی اسکن یا رادیولوژی معمولی نباید منجر به اثرات بافتی شود اما دوز بالای روز پوست در برخی روشهای طولانی همچون فلوروسکوپی مداخله ای ممکنست در برخی شرایط تا اندازه ای بالا باشد که اثرات فوق را بهمراه داشته باشد. از طرفی از دیگر خطرات تصویربرداری با اشعه ایکس ، واکنش های مرتبط با ماده حاجب تزریقی است که برای بهتر شدن و شفاف شدن تصاویر استفاده می شود. اگر برای تصویربرداری رادیولوژی یا سی تی اسکن تزریقی نیاز به مصرف ماده حاجب داشتید ممکن است عوارضی مانند حالت تهوع ، واکنش های آلرژیک ، کهیر ، سرگیجه و احساس طعم فلز در دهان داشته باشید.

بطور کل خطر ابتلا به سرطان در اثر قرار گرفتن در معرض پرتو اشعه ایکس بسیار ناچیز بوده و به موارد زیر بستگی دارد :

۱- دوز تشعشع : هر اندازه دوز تشعشع ایکس در تصویربرداری بیشتر باشد و بیمار بیشتر تحت معاینه اشعه ایکس باشد ، خطر ابتلا به سرطان بیشتر خواهد شد.

۲- سن بیمار : خطر ابتلا به سرطان برای بیماران در سنین پایین تر بیشتر از افراد در سنین بالاتر در معرض اشعه ایکس است.

۳- جنسیت بیمار : زنان در مقابل مردان بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان مرتبط با اشعه ایکس در سنین مشابه می باشند.

۴- ناحیه بدن بیمار :  برخی از اندام های بدن نسبت به سایرین نسبت به اشعه ایکس حساس تر می باشند.

مقالات دیگر : آشنایی با دستگاه رادیولوژی

چرا بانوان باردار نباید در معرض اشعه ایکس قرار بگیرند؟

اشعه ایکس بعنوان یک تابش الکترومغناطیس می تواند به جنین در دوران بارداری آسیب رسانده و باعث نقص مادرزادی شود چرا که جنین در حال رشد بسیار حساس است و اگرچه تا حد زیاد توسط دیواره شکم و رحم از تشعشعات محافظت می شود اما با این حال قرار گرفتن در برابر اشعه ایکس می تواند مقداری اشعه به جنین برساند و بدین جهت مادران باردار نباید در معرض اشعه ایکس قرار بگیرند. از مضرات قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس در دوران بارداری می توان به محدودیت رشد جنین ، اختلالات مغزی ، ناهنجاری در زمان تولد و سرطان اشاره کرد.

فواید اشعه ایکس

کشف اشعه ایکس و اختراع دستگاه رادیولوژی و سی تی اسکن که در آنها اشعه ایکس بکار گرفته می شود ، پیشرفت عظیمی در دنیای پزشکی بود. ازین رو معاینات تصویربرداری با اشعه ایکس بعنوان یک ابزار پزشکی با ارزش برای طیف گسترده ای از معاینات و روشها شناخته می شود که به تشخیص پزشکی کمک بسزایی می کند. از مهمترین فواید اشعه ایکس غیرتهاجمی و بدون درد بودن آن است که در تشخیص بیماری و نظارت بر درمان کمک می کند.

همچنین تصویربرداری با اشعه ایکس در حمایت از برنامه ریزی برای درمان پزشکی و جراحی ، قرار دادن استنت ، کاتتر یا سایر وسایل در داخل بدن بکار برده می شود. از سوی دیگر در درمان تومورها یا حذف لخته های خون و یا سایر انسدادها کمک کننده است.

معرفی جدیدترین نرم افزار در حوزه تصویربرداری پزشکی

نرم افزار فیلم رادیولوژی PPQ

تمامی تصویربرداری های پزشکی ، پس از ثبت تصویر به کمک دستگاه های رادیولوژی برای درک بهتر پزشک نیاز به روشی برای مشاهده دارند که از گذشته تا به امروز تصاویر را بر روی صفحاتی به نام فیلم رادیولوژی چاپ می کنند اما هم اکنون با توجه به پیشرفت تکنولوژی و قیمت بالای فیلم رادیولوژی به واسطه تحریم ها و رشد صعودی ارز ، خرید آنها برای مراکز رادیولوژی کمی دشوار و هزینه بر است. از این رو نرم افزاری برای رهایی از این مشکلات ابداع شده به نام نرم افزار فیلم رادیولوژی PPQ .

در این نرم افزار بارکدهای دو بعدی دیجیتال جایگزین فیلم های رادیولوژی قدیمی شده اند به گونه ای که پس از اتمام تصویربرداری از بیمار ، تمامی کات های مورد نیاز پزشک قبل از چاپ توسط کارشناسان به بارکد بیمار ارسال می گردد به همین جهت تعداد تصاویر در این نرم افزار در مقایسه با سایر نرم افزار ها بسیار کم بوده و وقت پزشک جهت مشاهده آنها هدر نمی رود.

مقالات دیگر : راهنمای استفاده از نرم افزار فیلم رادیولوژی PPQ

قابلیت ارسال جواب یک مزیت قابل ذکر نرم افزار فیلم رادیولوژی PPQ است ، به این صورت که پس از آماده شدن جواب ، مراکز تصویر برداری قادر به ارسال آن بر روی بارکد بیمار هستند و در واقع نیاز به حضور بیمار برای گرفتن ریپورت پزشک رادیولوژیست در مراکز تصویر برداری نمی باشد.

جهت مشاهده تصاویر رادیولوژی بیمار با استفاده از نرم افزار فیلم رادیولوژی PPQ ، تنها با اسکن QR Code  از طریق گوشی هوشمند و یا کامپیوتر ، تمامی تصاویر با کیفیت بالا بدون معطلی قابل مشاهده است. لازم به ذکر است که تصاویر رادیولوژی در این نرم افزار به فرمت JPEG عکس تبدیل شده و به همین دلیل دارای حجم کمی است که سرعت لود شدن تصاویر را بالا می برد. بدین ترتیب با حجم کم و سرعت بالا به راحتی تصاویر رادیولوژی بیمار در مرورگر موبایل یا کامپیوتر بصورت آنلاین نمایش داده می شود که از جمله ویژگی هاییست که باعث شده پزشکان زیادی از این نرم افزار استفاده کنند.

جهت کسب اطلاعات بیشتر از طریق شماره 09111366703 با ما در ارتباط باشید.

نرم افزار پزشکی سپاس92

اینستاگرام : https://instagram.com/sepas92